Deel 7: De Paardenbloem

Het is ondertussen eind januari en nog steeds is de winter nog niet begonnen, hierdoor blijft het nog steeds eenvoudig om eetbare planten te vinden. Vroeger toen ik nog klein was werd ik door mijn ouders altijd gewaarschuwd voor de plant die ik deze week wil behandelen, omdat hij giftig zou zijn maar niets is minder waar, hoewel hij wel een aantal standaard kenmerken heeft van een plant die je beter kunt vermijden. De plant van deze week is ook weer op meerdere manieren te gebruiken bij en in de maaltijd en al in de zevende eeuw werd deze plant al als medicinaal aangemerkt.

Wat is de eetbare plant van dit moment.

Deze week heb ik er voor gekozen om de Taraxacum officinale te behandelen die bij de meeste mensen beter bekend staat als de paardenbloem leuk om te weten is dat deze naam ontstaan is omdat dit een gewild gewas is voor paarden maar ook andere grazers heten het graag. In Duitsland wordt deze plant overigens van Löwenzahn wat verwijst naar de getande bladeren die blijkbaar aan de tanden van een leeuw doen denken dit zien we ook in het Engelse "dandelion" en het Spaanse "Diente de león". De fransen hebben er een hele andere naam voor gekozen namelijk “pissenlit” (pis in bed) wat verwijst naar de vocht afdrijvende werking van deze plant. Vroeger werden het huis en de stallen uitgerookt met paardenbloemen om bacteriën en ongedierte te verdrijven als een soort van grote voorjaars schoonmaak.

Net als veel andere planten die we in onze natuur kunnen vinden is ook de paardenbloem op meerdere momenten in het jaar een goede aanvulling op ons dieet en heeft ook deze plant weer een aantal medicinale eigenschappen.

Herkenning

De Paardenbloem is een overblijvende plant en kan 10 tot 30 cm hoog worden en wordt gezien als een algemeen voorkomende wilde plant die over heel de wereld te vinden is. Deze plant is te vinden op graslanden, naast wegen, op braakliggeld terrein maar ook in borders en volkstuintjes heeft het zijn weg weten te vinden. De paardenbloem bloeit over het algemeen 2 keer per jaar een keer in Mei wat uitloopt tot de laatste bloemen in juli, en een tweede bloei periode die in Augustus begint. Net als het madeliefje en de brandnetel zal ook dit voor de meeste mensen wel een bekende plant zijn, maar toch heb ik besloten om iets over de herkenning te zeggen.

• De bloemen van de paardenbloem zijn samengesteld uit vele kleine felgele bloemen waardoor het een bloem lijkt te zijn. Een van de regels voor eetbaarheid wordt nu al aan de kaak gesteld want over het algemeen moet je oppassen met gele bloemen deze zijn vaak giftig.
•  De stengels zijn kaal, hebben geen vertakkingen of bladeren, dragen 1 bloemhoofd, zijn hol en bevatten wit melksap. Ook dit is wat eetbaarheid betreft weer een uitzondering op de regel, want over het algemeen verwijst wit melksap naar een giftige plant.
•  De bladeren zijn glad, spatelvormig en sterk gekarteld en staan als een rozet om de lange penwortel.
•  na de boei verschijnen de bekende ronde vruchtpluis bolletjes. De pluizen worden door de wind verspreidt.

Paardenbloem als voedsel

Net als alle andere planten die ik heb behandeld heeft ook de paardenbloem ons weer een heel scala aan vitamines en mineralen te bieden waaronder:

Vitaminen A, B1, B2, B6, B11, C, D, E, calcium, caroteen, ijzer, kalium, koper, mangaan, magnesium, natrium, silicium, zink, zwavel, diverse bitterstoffen, diverse looistoffen en Etherische oliën.

Best veel voedingstoffen en vitaminen die ons lichaam goed kan gebruiken, maar hoe kun je de paardenbloem dan eten zul je je misschien afvragen en dan met name in deze periode.

In de winter periode zijn er 2 onderdelen van de plant eetbaar en wel te verstaan de bladeren en de wortel Deze zijn op meerdere manieren te gebruiken.

•  De bladeren kun je gebruiken in een salade.
•  Je kunt de bladeren ook 10 minuten koken of wokken en als groente eten.
•  De wortels kunnen worden geschild en als groente worden gekookt
•  Ook kun je de wortels drogen, roosteren en vermalen om er paardenbloemenkoffie van te maken.

De bladeren van de paardenbloem zijn wat bitter van smaak er zijn 2 manieren om de bitterheid te verminderen:

•  door de bladeren enkele minuten in water te leggen.
•  door molsla van de paardenbloem te maken. Tijdens de groei dek je de plant met zand of een omgekeerde bloempot af zodat er geen licht bijkomt (net als bij witlof)

Andere jaargetijden.

Van mei tot oktober kunnen ook de bloemen ook voor diverse doeleinden worden gebruikt:

•  Zo kun je paardenbloemen honing maken door +/- 400 g bloemen in 1 liter water te doen en dit aan de kook te brengen vervolgens laat je het 24 uur afkoelen, hierna zeef je alle bloemen uit het water en voeg 1 kg suiker toe wat je oplost door het weer te verwarmen, tot slot voeg je nog 2 geperste citroenen toe. Deze lekkernij wordt in Duitsland veel gemaakt en wordt gebruikt als honing.
•  Je kunt er Jam van maken net als bovenstaande recept maar dan voeg je nog 2 appels toe en laat je het verder inkoken. (je kunt ook gelei suiker gebruiken)
•  De bladeren en de bloemblaadjes kunnen door pannenkoeken worden gedaan.
•  Zet een flinke hoeveelheid bloemen (zonder groen) op een liter water en zet deze een nacht in de koelkast. De volgende morgen heb je dan een heerlijk fris drankje.
•  Ook kun je zoals bij heel veel planten een gezonde thee trekken van jonge blaadjes en bloemen.

Medicinaal

Paardenbloemen, staan al sinds de zevende eeuw bekend om hun geneeskrachtige werking, Het gaat dan met name om de wortel en de bladeren van de paardenbloem.

- De wortel heeft de volgende eigenschappen Leverversterkend, galopwekkend, laxerend en ontgiftend. En is dus goed voor de lever. Gebruik een aftreksel bij leverproblemen, ontstekingen van de galblaas, lichte geelzucht, indigestie, chronische constipatie en constipatie tijdens de zwangerschap.

- Het blad bevorderd het urineren (pissenlit). Gebruik het bij nierstenen, bedplassen (neem het dan 's morgens) en bij blaasontsteking. Daarnaast heeft het een reinigend werking en is de plant erg voedzaam.

- De wortels en de bladeren samen worden vanwege hun werking op lever en nieren, toegepast om het lichaam te ontgiften. Door deze werking is de plant ook goed bij chronische pijnklachten, reumatiek, artritis en huidaandoeningen.

- Er zitten veel vitaminen en mineralen in deze plant. Het heeft onder andere een bloedaanvullende werking waardoor het een goede reiniger van het lichaam is.

- Een thee van jonge blaadjes en bloemen (gedroogd of vers) is een goede reiniger voor het lichaam, het versterkt de gal en leverwerking en bevordert de eetlust en een slechte spijsvertering. ook kan deze thee helpen bij artrose, jicht en reuma.

- Tot slot werkt het melkachtige sap uit de stengels goed tegen wratten en is een goede puistjesbestrijder. Pers hiervoor wat sap uit de steel en breng dit rechtstreeks aan op de wratten of puistjes.