Deel 4: Krulzuring
Ook deze week wil ik weer een plant behandelen die zowel eetbaar als medicinaal gebruikt kan worden. Ik werd op meerdere manieren op deze plant geattendeerd, de eerste keer toen ik afgelopen weekend in het informatiecentrum van Natuurmonumenten kwam waar ik een bloem van de zuring in een pot zag staan, en later deze week toen ik vanuit mijn werk langs een braakliggend terrein kwam waar de zuring weelderig is gegroeid in de afgelopen zomer en nu allemaal verdroogde planten staan.
Wat is de eetbare plant van dit moment.
Zoals ik al aan heb gegeven is de keuze voor deze week gevallen op de krulzuring maar ook zijn broertjes en zusjes zoals ridderzuring en veldzuring zijn eetbaar. De krulzuring draagt de officiële naam "Rumex crispus" De familie naam Rumex (die voor alle zuring soorten wordt gebruikt) is afgeleid van het Latijnse woord "Rumo" dat zuigen of "ik zuig" betekent. Dit is dan ook wat de Romeinse soldaten deden zij zogen aan zuringstelen om hun dorst te lessen. De Nederlandse combinatie naam krulzuring heeft te maken met de vorm van de bladrand die nogal gekruld is en de smaak van de plant welke nogal zuur kan zijn.
Vroeger werden de diverse soorten zuring gebruikt als kleurstof afhankelijk van de soort en de stoffen waarmee het gemengd werd leverde dit gele tot groen verf op, daarnaast werd een sterk extract van deze plant gebruikt als poets middel voor zilver. Maar ook in de keuken wist men hier vroeger goed gebruik van te maken.
Krulzuring biedt ons op meerdere momenten in het jaar een goede aanvulling op ons dieet en heeft het daarnaast ook weer een aantal medicinale eigenschappen net als de al besproken planten.
Herkenning
Krulzuring is een overblijvende plant uit de duizendknoopfamilie en varieert in hoogte van 30 cm tot wel 1,5 meter en heeft een duidelijk gegroefde stengel. De bladeren kunnen 4 tot 8 maal langer zijn dan dat het blad breed en kan wel 40 cm worden erg herkenbaar voor de krulzuring is dat de bladrand nogal gekruld is. De krulzuring bloeit van mei tot oktober met groene tot rood gekleurde bloemen die in slanke propjes zijn gerangschikt.
In deze tijd van het jaar zijn de bladeren al verdord en is de plant te herkennen aan zijn rood bruine gegroefde stengel met daarop de verdroogde bloemetjes, waar een driehoekig zaadje van ongeveer 1.5 mm inzit.
Krulzuring als voedsel
Ook de krulzuring heeft ons weer een heel scala aan vitamines en mineralen te bieden waaronder:
Vitamines A, B1, B2, B3 en C maar ook ijzer, fosfor oxaalzuur en diverse bitterstoffen. Ook weer een hele gezonde plant dus.
Maar let wel op dat je niet teveel zuring eet deze plant bevat een redelijke hoeveelheid oxaalzuur wat kalk bind en de opname hiervan belemmert daarnaast is oxaalzuur bij bovenmatig gebruik giftig, maar dan moet je wel heel veel zuring eten. (meer dan 8 Kilo)
In deze tijd van het jaar vanaf oktober t/m januari gaat het ons om het zaad wat nog in de bloemen is achtergebleven, dit zaad bevat een redelijke hoeveelheid zetmeel en kunnen we op meerdere manieren gebruiken.
- We kunnen de zaden vermalen om als bloem te gebruiken om brood o.i.d. van te maken.
- We kunnen de zaden ook koken in water en eten als pap zoals havermout.(evt. met toegevoegde bessen of honing om de smaak wat op te vijzelen).
Medicinaal
krulzuring, staat al sinds jaar en dag bekend om zijn geneeskrachtige werking, de bladeren kunnen gebruikt worden tegen brandneteljeuk, de bladeren hebben daar een verkoelende en helende werking op.
- Daarnaast is zuring urinedrijvend en bloedzuiverend, het lichaam reageert op zuring door meer rode bloedlichaampjes aan te maken.
- Het hoge ijzergehalte helpt om bloedarmoede tegen te gaan.
- Huidaandoeningen als acne zijn te behandelen met een kompres van het blad van krulzuring.
Verder word de wortel vooral veel gebruikt als medicijn, maar dan wel in gedroogde vorm, een verse wortel is te sterk en kan tot vergiftiging leiden dit is te herkennen aan bijwerking als diarree en braken. Dus pas hier mee op!
Andere jaargetijden.
Ook Krulzuring biedt in andere andere perioden van het jaar eetbare delen die gekookt of rauw gegeten kunnen worden:
- In het voorjaar en de zomer van februari tot augustus kunnen de bladeren worden gegeten:
- Ze kunnen rauw door een salade worden gebruikt of door een kruidenboter of saus.
- Maar ook gekookt kunnen ze als spinazie worden gegeten. Zeker wanneer de bladeren al wat ouder en zuurder zijn geworden is het verstandig om het kookwater een keer te verversen hierdoor wordt het geheel een beetje minder zuur.
- Maar ook gewokt of door een soep kan de krulzuring worden gebruikt.
- Tot slot kun je het blad ook goed drogen waardoor deze op een later moment te gebruiken is.
- Van mei tot juli kunnen de bloemen worden gebruikt door deze te koken en als groente te eten.
Daarnaast kan het sap van de plant worden gebruikt om melk te stremmen.