Look zonder look

Door Kor Kalsbeek 21-04-2014 20:50

Zoals ik vorige week al aangaf staan er vrij veel wilde planten en kruiden naast ons huis en niet te vergeten langs de sloot. nu zag ik afgelopen week dat daar nog een plant groeit die ook erg lekker in een salade kan worden gebruikt maar die ik vorige week nog niet had zien staan. Daarom wil ik vandaag deze plant behandelen als eetbare wilde plant.

Wat is de eetbare plant van dit moment.

De plant die ik vorige week nog over het hoofd had gezien is look zonder look (Alliaria petiolata).

Look zonder look is de merkwaardige Nederlandse naam die al eeuwen wordt gebruikt voor deze bescheiden, wit bloeiende plant . De plant is tweejarig, het eerste jaar maakt hij een wortelrozet met ronde bladeren, het tweede jaar schiet hij op tot 1 meter hoog. De bladeren reuken subtiel naar knoflook. Maar het is geen famlie van de knoflook en maar ook geen ondergronds Lookknolletje. De officiele naam verwijst ook aan naar deze bijzondere eigenschap Alliaria komt namelijk van Alium de familie naam van look o.a. knoflook en petiolata heeft betrekking op de gesteelde bladen van het wortelrozet die bij de familie van de alium niet aanwezig zijn. Het is opmerkelijk, dat look zonder look zich de afgelopen 60 jaar sterk heeft uitgebreid het is nu een zeer algemeen kruid langs bosranden en in boomrijke tuinen. Het is ook bijzonder geschikt om het te laten verwilderen in de schaduwrijke hoekjes van een tuin.

Herkenning

Zoals ik al aangaf is het een twee jarige plant die er in het eerste jaar heel anders uitziet dan in het tweede zelfs de vorm van het blad is anders. Het eerste jaar is het een wortelrozet met ronde/niervormige gelobde bladeren (foto 1), en in het tweede jaar schiet hij op tot maximaal 1 meter hoog en zijn de bladeren hartvormig en onregelmatig getand (foto 2). Look zonder look hoort tot de kruisbloemenfamilie en zoals bij alle soorten uit de kruisbloemenfamilie hebben de witte bloemen vier kroonbladeren. Bij look zonder look zijn de kroonbladeren tweemaal zo lang als de kelkbladeren. De vruchten van deze plant noemen we hauwen en zijn lang en gaan meestal recht omhoog. De bloeitijd is van april tot juni. Naast deze eigenschappen is look zonder look het beste te herkennen door zijn unieke subtiele look geur, kneus maar eens een blaadje als je hem tegen komt. De favoriete standplaats is op vochtige, voedselrijke grond in loofbossen, langs bospaden en beken, liefst enigszins in de schaduw, dus vaak aan de zoom van parken en bossen en in heggen.

Look zonder Look als voedsel

Ook Look zonder look bevat weer een aantal belangrijke grondstoffen zoals vitamine C, calcium, fosfor, ijzer, zwavel, glycosiden en saponinen hierdoor draagt het bij aan onze gezondheid.

Look zonder look is ook weer op meerdere manieren te gebruiken:

•  Zo zijn de bladeren van april tot julite gebruiken als kruid of smaakversterker bij gekookt eten, zoals omeletten en quiches.
•  Ook kun je de bladeren fijngehakt door salades, pesto of kruidenboter doen. De oudere (grote) bladeren zijn vaak iets bitterder van smaak.
•  Het zaad van look-zonder-look kan vanaf het eind van de zomer (augustus november) worden geoogst, en kan gebruikt worden om een 'wilde mosterd' van te maken, of als smaakmaker door brood.
•  De wortel ruikt dan weer naar rapen, maar is nogal vezelig om zo maar op te snoepen. Je kan hem wel laten meetrekken in een groentesoep of ragout.
•  En het laatste onderdeel van de plant dat gebruikt kan worden zijn de witte bloemen, die vooral in de salade en op een boterham met kaas lekker zijn.

Medicinaal

Look-zonder-look werd vroeger gebruikt als middel om zweren te laten rijpen, om wormen mee te bestrijden en om als bloedzuiverend middel toe te dienen. Het verse blad gaat de ettering tegen en stimuleerde de aanmaak van huidweefsel. Daarnaast heeft het blad een ontsmettende werking en kan het vooral vers in het voorjaar bij verkoudheid als slijmoplossend middel gebruikt worden.